Faculteit Economische, Sociale, Politieke en Communicatiewetenschappen (ESPO)/ Studiecentrum voor Ontwikkeling (DVLP)

Uitdagingen

Dit onderzoek verkent het verband tussen de overgang van een beleid van ‘aanbodbeheer’ naar een beleid van ‘vraagbeheer’ in Tunesië en de roep om sociale rechtvaardigheid in een context van waterschaarste.

Sinds de onafhankelijkheid van Tunesië in 1956 deed het land op het vlak van water aan ‘aanbodbeheer’, dat wil zeggen een maximale benutting van de watervoorraden door middel van een moderne hydraulische infrastructuur. Begin jaren tachtig raakte het land in een crisis verzeild en in 1986 moest het onder druk van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Wereldbank (WB) een ‘structureel aanpassingsprogramma’ aannemen. Dat gaf voorrang aan maatregelen ter verbetering van de economische efficiëntie van de verschillende sectoren en aan de liberalisering van de economie. Sinds de invoering van dat programma is het Tunesische waterbeleid zich geleidelijk gaan richten op ‘vraagbeheer’. Tegelijkertijd hebben sociale eisen de voorbije jaren aan belang gewonnen. Die tonen aan hoe dringend de vraag naar sociale rechtvaardigheid van gemarginaliseerde bevolkingsgroepen is. Ook aan de watersector worden zulke eisen gesteld. Dat is onder meer het gevolg van de herhaalde storingen in de watertoevoer, de vervuiling, de monopolisering van het water door bepaalde actoren en andere watergerelateerde problemen, in een land dat sinds 2015 geteisterd wordt door herhaalde periodes van droogte.

Het doel van dit onderzoek is om meer te weten te komen over het verband tussen enerzijds de overgang van een beleid van ‘aanbodbeheer’ naar een beleid van ‘vraagbeheer’, en anderzijds de roep om sociale rechtvaardigheid in een context van waterschaarste. In dit onderzoek wordt sociale rechtvaardigheid op het gebied van water (‘waterrechtvaardigheid’) bestudeerd vanuit drie invalshoeken: ‘erkenning’, ‘participatie’ en ‘(her)verdeling’. Die dimensies worden geanalyseerd aan de hand van drie casestudy's in Tunesië (lokaal, in het stroomgebied van de Medjerda, en op nationaal niveau, in verband met het ontwerp van een nieuwe waterwet), om te begrijpen welke gevolgen de overgang van ‘aanbodbeheer’ naar ‘vraagbeheer’ heeft voor elk van deze aspecten..

Bijdrage van de UCLouvain

Het vertrekpunt van dit onderzoek zijn de conflicten rond water in Tunesië, met name in het stroomgebied van de Medjerda. Met dit academische werk wil de onderzoeker zich enerzijds persoonlijk inzetten om een antwoord te bieden op de roep van het volk om sociale rechtvaardigheid in het algemeen en waterrechtvaardigheid in het bijzonder, die luid klinkt in het huidige sociaal-politieke landschap van Tunesië. Anderzijds past het onderzoek perfect binnen het onderzoeksdomein van het Studiecentrum voor Ontwikkeling (DVLP) van de UCLouvain. Dat centrum brengt onderzoekers samen die met een kritische kijk op het discours en de praktijken op het gebied van ontwikkeling trachten inzicht te verwerven in een deel van de toekomstige uitdagingen van onze hedendaagse samenlevingen in een geglobaliseerde wereld.